పూర్వకాలంలో బలిజె వారి ఇళ్ళు ఎలా వుండేవి?

బలిజవాళ్ళ ఇళ్ళ గురించి కొంత సమాచారం మనకు అసలు పద్యాలు హంసవింశతి పుస్తకంలో ఐదవ ఆశ్వాసములో 97,98 పద్యాల్లో కనిపిస్తుంది. నేను వర్ణన రత్నాకరము డౌన్లోడ్ చేసుకొని అందులో పద్యాలను ఇక్కడ ఫోటో గా జతచేస్తున్నాను.

ముందుగా పద్యాలు:

తగణము లానుకంట్లములు తండిగముల్ సలకల్ దడెల్ కుతూ
గణములు చెక్కుగుంపు లడిగంబులు పంబులు త్రాడుగట్లు మం
కెణములు గోతముల్ నగలు గెంటెపు బోరెము లాతనింటిలో
గణన కశక్యమై వెలయుఁగంజసమాన విశాలలోచనా!

గూటపుఁదిరుగుళ్ళు కొలికి దామెన త్రాళ్ళు
కందళి కెముకలి కదురుకోల
మఱగజమును మోడి మెఱుఁగుగాఁ
పిల్ల చుట్టులు నల్లుబిళ్ళ లొల్లె
త్రాళ్ళును బురికొసల్ దబ్బనములు నుసి
గంతలు నట్టెన కట్టె లసిమి
బలుపొన్ను లలరారు బగిస గూటంబులు
పెలుజోగి పట్టెళ్ళు పిల్లపట్టె

డలును బూవుల కోరగిన్నెలు విభూతి
పండ్లు గంగాళమును గుసిగెండ్లి పాల
మడ్డి బరణియు రుద్రాక్ష మాలికా స
మూహములు గల్గియుండుఁ దద్గేహమునను.


కొన్ని పదాలకు నాకు తోచిన,నిఘంటువులో చూచిన,నాకు అన్వయానికి సరిపడ్డ అర్థాలు ఇక్కడ యిస్తున్నాను.
తణగము=ఎద్దుమీఁదనుంచి నీళ్లు తెచ్చెడి తోలుసంచి. వక్కాలి
ఆనుకంట్లము=ఒక విధమగు సంచి
తండిగము=ఒకవిధమైన గోనెసంచి
సలక=చిన్నగోనె
దడి=వెదురు మున్నగువానితో నేర్పఱచిన తడిక
కుతూ గణము=సిద్దె,బుంగవలె తోలుతోకుట్టిన పాత్రల సముదాయము

అడిగము=ఒకవిధమైన గంప, ఎడ్లమీదవేసే కంట్లాలలో భేదం
పంబు=ఎద్దుమీఁద వేసెడు పెద్దసిద్దె
మంకెణము=ఎద్దులు మున్నగువాని మీఁద కొనిపోవు జలతైలాది పాత్రములు కుదురుగా నుండుటకై క్రింద సమర్పఁబడు బెత్తపుబుట్ట
గోతము;=గోనె సంచి
నగ=ఎద్దుమీఁది బరువు
గెంటెపుబోరెములు=జమిలినేఁత వస్త్రముతోఁ జేసిన దూది మొదలగునవి మూటకట్టుట కుపయోగించు సంచి
గణనకు=లెక్కించుటకు
అశక్యమై= సాధ్యము కానివై
వెలయు=ప్రకాశించు,ఒప్పు
కంజెసమాన విశాలలోచనా=తామర, పద్మములంత విశాలమైన నేత్రములు కలదానా.


గూటపుఁదిరుగుళ్ళు=గుంజలకు బొక్కలు పెట్టే సాధనము,స్క్రూ డ్రైవర్
కొలికి దామెన త్రాడు=కొక్కెములకు వేలాడదీసిన పెక్కు పలుపులు గల పెద్ద త్రాడు; త్రాడు
కందళి= టెక్కెము,ధ్వజము

మఱ=తిరుగుడు చీల, కీలు.
గజము మోడి= మూఁడడుగుల పరిమాణము. ముప్పది యాఱంగుళములు విడివిడిగ లేక గొలుసువలె ఒకటితో నొకటి పెనగొన్న వ్రాఁత

అల్లబిళ్ళ వల్లెత్రాడు=చిక్కు పడిపోయిన పసులఁగట్టెడి త్రాళ్ళు
పురికొసల్=పురికొసలు
దబ్బనములు=దబ్బనములు ( గోనె సంచులు కొట్టటానికి వాడుతారు)
నుసిగంతలు=కట్టెలు కాల్చటం ద్వారా వచ్చే నుసికి అడ్డు గంతలు (?)
అట్టెన కట్టె లసిమి= అటకపై కట్టెలు మూటగట్టుకొనే గోనెసంచులు
పలు-పొన్ను=రోకలి మున్నగువాని కొన నమర్చెడు లోహవలయములు
బగిసె గూటము=బగిసె చెట్టు గుంజలు
పట్టె=ద్వారబంధువు నిలువుకమ్మీ,ఇంటికప్పుకు వాడు పొడుగైన కఱ్ఱ
పాలమడ్డి =ధూపద్రవ్య విశేషము, (ఇది సాంబ్రాణి వంటిది)


పూర్వకాలంలో బలిజె వారి వృత్తి ప్రధానంగా వ్యవసాయ సరంజామా,ఇళ్ళ కు అవసరమైన సామాగ్రి మొదలైనవి సమకూర్చే పనిగా కనిపిస్తుంది.అలాగే కవిలెలు తోలడం, ఇల్లు కట్టడం, రైతుల పంటలను దాచుకోవడానికి,అమ్ముకోవడానికి కావాలసిన గోనె సంచులను,వేరే అవసరాలకు కావలసిన రకరకాల సంచులను సమకూర్చే పనికూడా వీరే చేసేవారనుకుంటాను.ఇప్పుడు మనము అన్నింటిని కలిపి సంచి అంటున్నాము కానీ నాడు చూశారుకదా ఎన్ని రకాల సంచులు వాడేవారో. బలిజె కులస్థులకు పైన చెప్పిన సంచులు, త్రాళ్ళు,పనిముట్ల వివరాలు తెలుసుండవచ్చేమోకానీ నేను చాలా పదాలు విని వుండలేదు. పూర్వం చాలా వరకూ పూరిల్లే కాబట్టి ఆ ఇంటికి గుంజలు,ఇంటికప్పుకు వాడే పట్టెలు, దూలాల లాంటివి వీరే సమకూర్చేవారని తెలుస్తుంది.అలాగే ఎద్దుల పోషణ కూడా అవసరార్తం చాలా ఎక్కువగా చేసేవారనుకుంటాను. పైన పద్యాలలో మొదటి పద్యం మొత్తము ఎద్దులపైన వాడే సరంజామా గురించే వర్ణించారు.

వీరికి దైవభక్తికూడా మెండనే విషయం పైన చివరి పద్యంద్వారా మనకు తెలుస్తుంది. ప్రధానంగా శివునికొలిచేవారనుకుంటాను. కారణం బ్రాహ్మణులలో తప్పించి సాధారణ ప్రజాళిలో దక్షిణభారతంలో నాడు శైవమంత ఉడ్రుతిగా వైష్ణవం లేదని చరిత్రద్వారా మనకు తెలుస్తుంది. కోరగిన్నెలు,గుసిగెండ్లి అనగా నేమిటో తెలియదు. విభూతి పండ్లు,గంగాళాలు,భరిణెలు,సాంబ్రాణీ,రుద్రాక్షలు,మాలికలు ప్రధానంగా పూజా విశేషాల్లో కనిపిస్తున్నాయి.