మనసులోమాట

నేను ఈ రోజు ఉత్పలమాల పద్యము రాద్దామని కూర్చుంటే అది కాస్తా గిత్పలమాల అయినట్టుంది. ఏమైనా తోచింది రాసేశాను. అసలే గిత్పలమాల కాబట్టి ముందుగా నేననుకున్న సందర్భాన్ని, భావాన్ని చెప్పి తరువాత పద్యంచెప్తాను.

సందర్భం : ఒక ధనవంతుని కూతురు, కళా వాచస్పతి .... ప్రేమ జడివానలో తడుస్తుంటారు. అది శ్రీపతి (ధనవంతుని) ఇంట్లో తెలుస్తుంది.

వ్యాఖ్యానం :


మొదటి పద్యము
------------


వాడి దగ్గర డబ్బు లేక , నీ దగ్గర ఉన్న సిరిసంపదలు జూసి నిన్ను ప్రేమించానంటున్నాడు వాడు. వాడు చేసుకొనేది నీ ఆస్థిని అని తండ్రి చెప్పిన మాటలు వినక తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోక పోవడంతో ఇంట్లో పెద్ద గొడవై తనకు వేరే సంబంధము చూస్తారు. అది భరించలేని హృదయేశ్వరి నీ డబ్బు నీ వద్దే వుంచుకో , కాసులను నేను పెళ్ళి చేసుకోలేనని ఇక ఇక్కడ బ్రతకడం వ్యర్థమని శ్రీలక్ష్మి ( హరి వాసము కాదని ) కైలాసగిరి కి వెళ్ళింది. ( శ్రీ , హరాద్రికిన్).


కాసులు లేక నీకలిమిగాంచి చెలియ్యనెవాడు నీధనా
రాసులు బెండ్లియాడ, వివరమ్మునిదేయని బితృమాట రా
కాసి రణమ్ములై, బ్రతుకనీతనువేల,ధనమ్ము నీదెగా,
కాసుల వియ్యమేలనని బ్రాణము తోజనె,శ్రీ,హరాద్రికిన్


రెండవ పద్యము
-------------


అసాధ్యమైన పద్యాలను శోభాయమానమైన నా చెలి ఈశ్వరి చెంత నా కవిత్వ సమూహాలు ఆగకుండా శబ్దామృతాలను కురిపిస్తున్నవి, ఆసమయాన నా దేవేరి భయంకరమైన కలి కాలానికి ( అకాల కరాళ కల్కి ) బలియై శంకరునికి ఆభరణము గా ( బూడిద గా ) వెళ్ళిపోవడంతో భాస్కరుని కవితా ధార ( ఘంటికా వెలుగు ) భాస్కరుని ( భానుని ) లోపల కళ లేక నిక్షిప్తమైపోయింది.



నాకవితా వితానములనారత శబ్ద సుధా రసంబులై
శ్రీకర నీశ్వరీ జెలియ జెంతనసాధ్య బద్యాలుబల్కగా
నాకల శంకరాభరణమయ్యెనకాల కరాళ కల్కికిన్
భాస్కర ఘంటికా వెలుగు భానుని జేరె కళావిహీనమై

ఏదో నోటికొచ్చింది వ్రాశాను, తప్పులుంటే కవివర్యులు సరి చేయగలరు.

పదనిర్మాణ పద్ధతులు - 1 ( Morphology -1 )

కార్యసాధనలో మరో చిన్న అడుగు తోడైంది. సముద్ర మధనంలో భాగంగా ఒక నీటిబొట్టుని చిలకడం మొదలైంది.
అమృత కలశానికి కల్లోల కడలి లో తెలియని అఖాతాలు ఎన్నో, కనిపించని మేరు పర్వతాలూ అన్నే. ముత్యాల మాలికలే రహదారులుగా మేరుపర్వతాల ఆసరాతో అమృత కలశానికి చేరడానికి మొదటి మజలీ.

త్వరలోనే ఈ Data dictionary ని హారం లో ఉంచుతాను.

Main Tables
-----------


Surrounding tables to make sandhi and vibhakti words
-----------------------------------------------------



Partial list of speech/word segregation
----------------------------------------

శరదృతు వెన్నెల

ఈ రోజు బాపురెడ్డి గారి గేయ సంపుటి చదువుతుంటే మనసు శరదృతు వెన్నెలలో ఆరు బయట చంద్రుణ్ణి చూస్తున్నంత ఆనందం కలిగింది. ఇంకా చెప్పాలంటే తెలిమంచు పొరలలో తూర్పు సూర్యబింబాన్ని చూస్తున్న ఆనందం తో పాటి మధ్యాహ్న గ్రీష్మ తాపంలో నిండు సెలయేటి ఒడ్డున సేద తీరిన ఆనందం ! అనుభవించాల్సిందే !

చిట్టి పాప నవ్వు ఎంత నిర్మలమో, తల్లి ప్రేమ ఎంత స్వఛ్చమో, ప్రేయసి పిలుపు ఎంత మధురమో, సముద్రము ఎంత నిర్మలమో... అలాగే బాపు రెడ్డి గారి కవితలు అంత హృద్యం... అంత లోతైనవి.


కవులు కల్పనా చక్షువుల తో చూసినవి బాపు గారి కవితలతో నా తనువు పులకించి స్పర్శించింది.

అందులో నుంచి కొన్ని వాక్యాలు

ఉరు జఘనము బిగువు చనులు
సరితూగగ నడిచింది
వేల మన్మధులను కలచి
వేయు శరము విడిచింది

మంచుపొరల వంటి పైట
మరచి జారవిడిచింది
జగతిగోళ అమరగోళ
యుగళము ప్రకటించింది

మెయి వంపులతో వలపుల
మెరుపువోలె మెరిసింది
నాలో ఒక భావ వసం
తమును నాటి పోయింది.



ఇది బాపురెడ్డి గారు 60 వ దశకంలో వ్రాసుకున్నా ఎంత సనాతనమో చూడండి.

సంవత్స్రరమంతా వా
సంతమ్మే శోభిస్తే
పికర సంగీతం క
ర్ణ కఠోరమ్మౌ నేమో ?

కోరినప్పుడెల్లా ఓ
కోమలి కౌగిలి లభిస్తె
ప్రణయ ప్రపంచంలో
పసయేమీ ఉండదేమొ

మరణ రోగముకు పక్కా
మందే కనిపెట్టబడితె
చావడం అనేది గడ్డు
సమస్య అవుతుందేమో?

మరుపు అనే గుణం మనిషి
మనసు నుండి తొలిగిస్తే
చిరస్మృతులు అతని గుండె
చీల్చి కాల్చివేయునేమొ?

నారీ వస్తువునే రచ
నల్లోన నిషెదిస్తే
రచయితలకు అసలు ఉఫ్ఫు
రాళ్ళైనా పుట్టవేమొ?

అధికారాలు లభించే
అవకాశాల్లేకపొతె
వినాయకుల సంఖ్య ఇంత
విపరీతం కాదేమొ?

అమెరికా ఉద్యోగాలు

ఈ రోజు న్యూయార్క్ టైమ్స్ పత్రిక లో ఒక ఆర్టికల్ దాని మీద పాఠకుల అభిప్రాయాలు చదివిన తరువాత ఈ సంక్షోభం ఎంత త్వరగా సమసి పోతే అంత బాగుంటుంది అనిపిస్తుంది. ఉద్యోగాలు పోయి కొందరేడుస్తుంటే ఉద్యోగాలు వుండి భయపడుతూ బ్రతికే పరిస్థితి కొందరిది. అమెరికా ఎంత వలసల రాజ్యమైనా వారికంటూ కొన్ని స్థిరమైన అభిప్రాయాలు వున్నాయి. మనమైనా మనదేశం లో ఇలాంటి పరిస్థితి వస్తే ఇంతకంటే ఎక్కువగానే స్పందిస్తామనుకుంటా.




నాకూ నిజమేనని పించింది. సంవత్స్రరం క్రితందాకా నాకు రైల్వే స్టేషన్ లో కారు పార్కు చేసు కోడానికి స్థలం దొరికేది కాదు. రైల్లో మన వాళ్ళ తో పాటి వాళ్ళు 50-50 వుండే వాళ్ళు. 6 నెలల క్రితం కార్ పార్కింగ్ సులభంగా దొరికేది. జనవరి 2009 నుండి పార్కింగ్ చాలా ఖాళీగా కనిపిస్తుంది.




న్యూయార్క్ టైమ్స్ లో ఈ ఆర్టికల్ చదివిన తరువాత నా ఙ్ఞాపకాల్ని పరికిస్తే , రైల్ లో 70 % విదేశస్తులు. న్యుయార్క్ వీధుల్లో సాయంకాలం 7 తరువాత 80 % మనవాళ్ళు. అక్కడక్కడా అమెరికన్స్ కనిపిస్తారు ... పరదేశం లో వున్నట్టు !!! . ఇంతెందుకు మా కార్యాలయం లో దాదాపు 13 దేశాల ప్రాతినిధ్యం వుంది. ఇందులో అత్యధికులు రష్యన్స్, మనది అంత పెద్దసంఖ్య కాదు కానీ ప్రాతినిధ్య శాతం బాగనే వుంది. ఇంతకి మైనారిటీ ఎవరో చెప్పక్కరలేదనుకుంటా.




ఉద్యోగాలు పోయిన వాళ్ళల్లో అందరూ వున్నారు కానీ నాకెందుకో లాప్ టాప్ సంచు లతో వారి స్వదేశంలో విదేశీయులు ఎక్కువగా కనిపిస్తున్నారు.పలువురు చెప్పేదాన్ని బట్టి వచ్చేసంవత్సరము జూన్ దాకా ఈ పరిస్థితికి విరుగుడు లేదంట ????



ఇది అమెరికన్ల సహనానికి పరీక్ష పెట్టి, ఈ ద్వేష భావము ఇంకా పెరగకముందే "సర్వేజనా సుఖినోభవంతు" అని శుభం కార్డు పడాలని నాతో మీరూ ప్రార్థించండి.

"కొట్టు" పదనిసలు

ముందుగా నా కార్య సిద్దికి ఎంతగానో ఉపయోగ పడుతున్న ఆంధ్రశబ్దమంజరి -బహుజనపల్లి సీతారామాచార్యుల వారికి ఎంతగానో కృతఙ్ఞుడను. ఎవరో పాత తరము ఙ్ఞానులకు తప్ప ఇలాంటి పుస్తకము వ్రాయాలనే ఆలోచన ఇప్పటి వారికి రాదేమో. ఈ పుస్తకము వ్రాయడం ఎంత శ్రమతో కూడుకొన్నదో అర్థము కావడానికి నాకు ఎక్కువ సమయం పట్టలేదు. ఈ పుస్తకము నా స్పైడర్ నా కోసము వెతికి పెట్టింది.

ధాతువు ( Root ) - కొట్టు

తెలుగు లో వున్న ఈ క్రియా పద రూపాంతరాలు లెక్కించడము మొదలు పెట్టాను.ఊహకందని భాష తెలుగు. నా వరకు నాకు ఒక క్రియ ఇన్ని రకాలుగా రూపాంతరము చెందుతుందని ఊహించను కూడాలేదు.చూశాక నా భాష ఎంత ఉన్నతమో అర్థమైంది.

ఇది పద క్రోడీకరణకి ముందు వ్వాకరణము అర్థము చేసుకోవడానికి చేసే పరిశ్రమ లో మొదటి ఘట్టం. ముందుగా ఆంధ్రశబ్దమంజరి నుంచి పదాలు అన్ని పట్టికలో వ్రాసుకొన్నాను. ఆతరువాత నాకు తెలిసిన వ్యావహారిక పదాలను వాడాను. అన్నిపదాలను కామా తో విభజించి Text file లో ( comma seperated words in atext file) ఉంచాను. తరువాత ఈ Text file ని C# code ద్వారా చదివి పదాలను క్రమ పద్ధతిలో మరొక text file లో భద్ర పరిచాను. ఆ పట్టిక ఇది. ( ఈ పదాలు ఎన్నో తెలుసా? ...... ఇంకా ఇందులో చాలా పదాలు miss అయి వుండవచ్చు.

ఇందులో వాడిన వ్యాకరణ సిద్ధాంతాలు
------------------------
ఏక వచనము
బహువచనము
ప్రధమ పురుష( Third person )
లింగములు ( పుం,స్త్రీ,) ( gender )
మధ్యమ పురుష ( Second person )
ఉత్తమ పురుష (First person)
తద్ధర్మార్థకము (The aorist of Indefinte tense)
భూతార్ధకము (past tense ) 
వర్తమానార్థకము (Present tesnse )
భవిష్యతరార్థకము(Future tense )
వ్యతిరేకార్థకము ( negative form ) 
క్రియాకాంక్ష సమాపకాలు ( participles)
నామకాంక్షా సమాపకాలు ( Principle adjectives )



"కొట్టు" (ఎవరినైనా కొట్టడము..) క్రియా పదము తో తయారయిన పదాలు

(సుమారుగా 250 పదాలు . మరో 200-300 పదాలు సునాయాసంగా ఏర్పడతాయనుకొంటా)


---- కొట్ట
---- కొట్టక
---- కొట్టకుడు
---- కొట్టకుము
---- కొట్టగల
---- కొట్టగలడు
---- కొట్టగలదు
---- కొట్టగలను
---- కొట్టగలము
---- కొట్టగలరు
---- కొట్టగలవు
---- కొట్టడు
---- కొట్టదు
---- కొట్టని
---- కొట్టబడగల
---- కొట్టబడగలడు
---- కొట్టబడగలదు
---- కొట్టబడగలను
---- కొట్టబడగలము
---- కొట్టబడగలరు
---- కొట్టబడగలవు
---- కొట్టబడడు
---- కొట్టబడని
---- కొట్టబడను
---- కొట్టబడము
---- కొట్టబడరు
---- కొట్టబడవు
---- కొట్టబడి
---- కొట్టబడితి
---- కొట్టబడితిని
---- కొట్టబడితిమి
---- కొట్టబడితిరి
---- కొట్టబడిన
---- కొట్టబడియెదను
---- కొట్టబడియెదరు
---- కొట్టబడియెదవు
---- కొట్టబడియెను
---- కొట్టబడిరి
---- కొట్టబడు
---- కొట్టబడుచు
---- కొట్టబడుచున్న
---- కొట్టబడుచున్నది
---- కొట్టబడుచున్నవి
---- కొట్టబడుచున్నాడు
---- కొట్టబడుచున్నాను
---- కొట్టబడుచున్నాము
---- కొట్టబడుచున్నారు
---- కొట్టబడుచున్నావు
---- కొట్టబడుట
---- కొట్టబడుదు
---- కొట్టబడుదును
---- కొట్టబడుదుము
---- కొట్టబడుదురు
---- కొట్టబడుదువు
---- కొట్టబడును
---- కొట్టబడెదవు
---- కొట్టబడెను
---- కొట్టబడ్డ
---- కొట్టబడ్డాము
---- కొట్టమంటాది
---- కొట్టమంటాను
---- కొట్టమంటారు
---- కొట్టమంటుంది
---- కొట్టరు
---- కొట్టవు
---- కొట్టి
---- కొట్టించ
---- కొట్టించకుడు
---- కొట్టించకుము
---- కొట్టించడు
---- కొట్టించదు
---- కొట్టించా
---- కొట్టించాడా?
---- కొట్టించాను
---- కొట్టించిందా?
---- కొట్టించింది
---- కొట్టించితి
---- కొట్టించితిని
---- కొట్టించితిమి
---- కొట్టించితిరి
---- కొట్టించిన
---- కొట్టించినన్
---- కొట్టించినా
---- కొట్టించినాను
---- కొట్టించిరి
---- కొట్టించు
---- కొట్టించుచు
---- కొట్టించుచున్న
---- కొట్టించుచున్నది
---- కొట్టించుచున్నవి
---- కొట్టించుచున్నాడు
---- కొట్టించుచున్నాము
---- కొట్టించుచున్నారు
---- కొట్టించుచున్నావు
---- కొట్టించుట
---- కొట్టించుత
---- కొట్టించెదను
---- కొట్టించెదము
---- కొట్టించెను
---- కొట్టింతు
---- కొట్టింతును
---- కొట్టింతుము
---- కొట్టింతురు
---- కొట్టింతువు
---- కొట్టింత్రు
---- కొట్టింప
---- కొట్టింపక
---- కొట్టింపకుడు
---- కొట్టింపకుము
---- కొట్టింపగల
---- కొట్టింపగలడు
---- కొట్టింపగలదు
---- కొట్టింపగలను
---- కొట్టింపగలము
---- కొట్టింపగలరు
---- కొట్టింపగలవు
---- కొట్టింపడు
---- కొట్టింపదు
---- కొట్టింపని
---- కొట్టింపను
---- కొట్టింపబడెదవు
---- కొట్టింపము
---- కొట్టింపరు
---- కొట్టింపవు
---- కొట్టింపు
---- కొట్టింపుడు
---- కొట్టింపుదును
---- కొట్టింపుదుము
---- కొట్టింపుము
---- కొట్టికొనదు
---- కొట్టికొనుదు
---- కొట్టికొనుదురు
---- కొట్టికొనుదువు
---- కొట్టికొనును
---- కొట్టితి
---- కొట్టితిని
---- కొట్టితిమి
---- కొట్టితిరి
---- కొట్టిన
---- కొట్టిరి
---- కొట్టిస్తా
---- కొట్టిస్తాడా?
---- కొట్టిస్తాది
---- కొట్టిస్తాను
---- కొట్టిస్తాము
---- కొట్టిస్తారు
---- కొట్టిస్తావు
---- కొట్టిస్తుందా?
---- కొట్టు
---- కొట్టుకున్నావు
---- కొట్టుకొ
---- కొట్టుకొంటా
---- కొట్టుకొంటాము
---- కొట్టుకొంటి
---- కొట్టుకొంటిని
---- కొట్టుకొంటిమి
---- కొట్టుకొంటిరి
---- కొట్టుకొంటివి
---- కొట్టుకొందాము
---- కొట్టుకొన
---- కొట్టుకొనక
---- కొట్టుకొనకుడు
---- కొట్టుకొనకుము
---- కొట్టుకొనగల
---- కొట్టుకొనగలడు
---- కొట్టుకొనగలదు
---- కొట్టుకొనగలను
---- కొట్టుకొనగలము
---- కొట్టుకొనగలరు
---- కొట్టుకొనగలవు
---- కొట్టుకొనడు
---- కొట్టుకొనదు
---- కొట్టుకొనని
---- కొట్టుకొనను
---- కొట్టుకొనమి
---- కొట్టుకొనరు
---- కొట్టుకొనవు
---- కొట్టుకొని
---- కొట్టుకొనిన
---- కొట్టుకొనియె
---- కొట్టుకొనియెదను
---- కొట్టుకొనియెను
---- కొట్టుకొనిరి
---- కొట్టుకొను
---- కొట్టుకొనుచు
---- కొట్టుకొనుచున్న
---- కొట్టుకొనుచున్నది
---- కొట్టుకొనుచున్నవి
---- కొట్టుకొనుచున్నాడు
---- కొట్టుకొనుచున్నాను
---- కొట్టుకొనుచున్నాము
---- కొట్టుకొనుచున్నారు
---- కొట్టుకొనుచున్నావు
---- కొట్టుకొనుట
---- కొట్టుకొనుడు
---- కొట్టుకొనుదును
---- కొట్టుకొనుదుము
---- కొట్టుకొనుదువు
---- కొట్టుకొనును
---- కొట్టుకొనుము
---- కొట్టుకొన్నది
---- కొట్టుకొన్నా
---- కొట్టుకొన్నాడు
---- కొట్టుకొన్నాను
---- కొట్టుకొన్నారు
---- కొట్టుకొన్నావు
---- కొట్టుకో
---- కొట్టుకోడు
---- కొట్టుకోదు
---- కొట్టుకోను
---- కొట్టుకోరు
---- కొట్టుచు
---- కొట్టుచున్న
---- కొట్టుచున్నది
---- కొట్టుచున్నవి
---- కొట్టుచున్నాడు
---- కొట్టుచున్నాను
---- కొట్టుచున్నాము
---- కొట్టుచున్నారు
---- కొట్టుచున్నావు
---- కొట్టుడు
---- కొట్టుదు
---- కొట్టుదును
---- కొట్టుదుము
---- కొట్టుదురు
---- కొట్టుదువు
---- కొట్టును
---- కొట్టుము
---- కొట్టె
---- కొట్టెడి
---- కొట్టెడిని
---- కొట్టెడు
---- కొట్టెడును
---- కొట్టెదను
---- కొట్టెదము
---- కొట్టెదరు
---- కొట్టెదవు
---- కొట్టెదు
---- కొట్టెను